საქართველოში ამოქმედდა ინოვაციების მხარდაჭერის ახალი ჩარჩო ინოვაციების კანონისა და საქართველოს საგადასახადო კოდექსის ცვლილებების საფუძველზე, რომლებიც ძალაში შევიდა 2025 წლის 24 სექტემბრიდან. რეფორმა კომპანიებს აძლევს შესაძლებლობას მიიღონ სამი სტატუსიდან ერთ-ერთი:
თითოეულ სტატუსს ახლავს კონკრეტული საგადასახადო შეღავათები. სტატუსები გაიცემა GITA-ს მიერ ადმინისტრირებულ ინოვაციების რეესტრში განაცხადის შეტანის გზით. ამ სტატიაში აღწერილია პრაქტიკული შეჯამება: საგადასახადო შეღავათები, კრიტერიუმები, ვადები და სტატუსის შენარჩუნების პირობები.
1) ინოვაციური სტარტაპის სტატუსი
საგადასახადო შეღავათები (10 წლამდე, ეტაპობრივი)
ინოვაციური სტარტაპისთვის მოქმედებს ყველაზე მასშტაბური შეღავათები და 10 წლამდე პერიოდზეა გაწერილი ეტაპებად:
o 0% საშემოსავლო გადასახადი თანამშრომელთა ხელფასებზე (ნაცვლად 20%-სა)
(მოქმედებს ერთ თანამშრომელზე მთავრობის მიერ დადგენილი 10,000 ლარიანი თვიური ლიმიტის ფარგლებში).
o 5% საშემოსავლო გადასახადი ხელფასებზე
o 5% მოგების გადასახადი დივიდენდების/გაწერილი მოგების განაწილებისას.
o 10% საშემოსავლო გადასახადი ხელფასებზე
o 10% მოგების გადასახადი მოგების განაწილებისას.
ინოვაციური სტარტაპის სტატუსით სარგებლობა ეტაპობრივია და მისი გაგრძელება დაკავშირებულია განახლების (რე-აპლიკაციის) დროს დასადასტურებელ საინვესტიციო ზღვართან. კომპანია პირველ 1–3 წელზე იღებს შეღავათებს საწყისი კვალიფიკაციის საფუძველზე, თუმცა 4–6 წლებზე გადასასვლელად უნდა დაადასტუროს, რომ მოზიდული აქვს მნიშვნელოვნად გაზრდილი, კუმულატიური ინვესტიცია 5 მლნ ლარის ოდენობით) და კვლავ აკმაყოფილებს მოთხოვნებს. ხოლო სტატუსის შენარჩუნებისთვის 7–10 წლებზე საჭიროა კიდევ უფრო მაღალი კუმულატიური ინვესტიციის დადასტურება (15 მლნ ლარის ოდენობით). პრაქტიკულად, ეს ნიშნავს, რომ შეღავათების გაგრძელება უკავშირდება სტარტაპის რეალურ მასშტაბირებასა და დოკუმენტურად დადასტურებულ დაფინანსებას.
მნიშვნელოვანი შეზღუდვა: კომპანიას ინოვაციური სტარტაპის სტატუსი ვერ მიენიჭება სხვა სპეციალურ რეჟიმებთან ერთად (მაგ. საერთაშორისო კომპანია ან ვირტუალური ზონის პირი).
კვალიფიკაციის ძირითადი კრიტერიუმები
კომპანიას შეიძლება მიენიჭოს სტატუსი, თუ:
o ≥ 100,000 ლარის ინვესტიცია აკრედიტებული ვენჩურული ფონდის/ანგელოზი-ინვესტორების/აქსელერატორისგან, ან
o ≥ 150,000 ლარის გრანტი აღიარებული ინოვაციური/განვითარების პროგრამიდან.
საჭირო დოკუმენტები (მათ შორის აუდიტი)
როგორც წესი, განაცხადს ერთვის:
სტატუსის შენარჩუნება
2) ინოვაციური SME სტატუსი
საგადასახადო შეღავათები
ინოვაციური SME-ის მიერ დივიდენდის განაწილების შემთხვევაში, მოგების გადასახადით დასაბეგრი თანხა მცირდება R&D ხარჯების სამმაგი ოდენობით.
კვალიფიკაციის კრიტერიუმები
ინოვაციური SME სტატუსზე განაცხადის შეტანა შეუძლია მხოლოდ იმ კომპანიას, რომელიც:
o არანაკლებ 100,000 ლარი, და
o არანაკლებ შემოსავლების 5%.
o პატენტის ან რეგისტრირებული/დეპონირებული პროგრამული უზრუნველყოფის ფლობა, რომელიც უშუალოდ R&D-ს უკავშირდება;
o R&D მომსახურებების შეძენა აკრედიტებული/სერტიფიცირებული ორგანიზაციებისგან;
o R&D ხარჯების აღრიცხვა დამტკიცებული წესებით.
საჭირო დოკუმენტები და აუდიტი/ვერიფიკაცია
მნიშვნელოვანი კრიტერიუმებია:
სტატუსის შენარჩუნება
o კვლავ არის III ან IV კატეგორიის სუბიექტი SARAS-ის მოთხოვნების შესაბამისად;
o R&D ხარჯების ზღვარი შესრულებულია;
o R&D-ის აღრიცხვა და დოკუმენტაცია სრულყოფილია.
3) R&D კომპანიის (მომსახურების მიმწოდებლის) სტატუსი
საგადასახადო შეღავათები
R&D კომპანიებისთვის მოქმედებს მუდმივად დაბალი განაკვეთები:
კვალიფიკაციის კრიტერიუმები
სტატუსი განკუთვნილია იმ კომპანიებისთვის, რომელთა ძირითადი საქმიანობაა კვლევისა და განვითარების მომსახურებების მიწოდება (მაგ. საინჟინრო R&D, პროგრამული უზრუნველყოფის R&D, გამოყენებითი მეცნიერება, ლაბორატორია/პროტოტიპირება და სხვა). შეფასებისას ყურადღება ექცევა, რომ კომპანიას:
საჭირო დოკუმენტები და ვერიფიკაცია
როგორც წესი, საჭიროა:
სტატუსის შენარჩუნება
განაცხადის განხილვის ვადები (რამდენ ხანს გრძელდება პროცესი)
კანონი მკაფიო ვადებს აწესებს პირველ ეტაპზე GITA-ს შემოწმებისთვის:
o GITA გასცემს მოთხოვნას ხარვეზების გამოსწორებაზე/დამატებითი დოკუმენტების წარმოდგენაზე.
o განმცხადებელს ეძლევა 10 სამუშაო დღე დოკუმენტების დასაზუსტებლად.
o დამატებითი მასალების წარდგენის შემდეგ GITA ხელახლა განიხილავს საქმეს დამატებით 10 სამუშაო დღეში.
როგორ დაგეხმარებათ ენთები
ინოვაციური სტატუსები რეალურად ამცირებს როგორც ხელფასებზე, ისე მოგების განაწილებაზე გადასახადებს, მაგრამ მიღება და შენარჩუნება დამოკიდებულია ძლიერ დოკუმენტაციასა და აუდიტისთვის მზადყოფნაზე.
ენთები გთავაზობთ:
en
ka
